Quản trị DAO: Hình thức tổ chức xã hội mới trong thời đại Blockchain

Trong thế giới vật lý mà chúng ta sống, các loại hình quản trị thường được quyết định bởi một hoặc nhiều trung tâm, tồn tại hệ thống phân cấp nghiêm ngặt. Tuy nhiên, với sự ra đời và phát triển của Bitcoin, một tư duy hoàn toàn mới dần hình thành - hệ thống hợp tác mà mọi người đều có thể tham gia.

Khối DAO( tổ chức tự trị phi tập trung) có khái niệm ban đầu xuất phát từ mạng Ethereum. Hai năm trước, trong thời kỳ bùng nổ ICO, mọi người đã hình dung ra một hình thức tổ chức xã hội mới: thông qua hợp đồng thông minh, bất kỳ ai cũng có thể huy động vốn phát hành token trên mạng, người nắm giữ có thể tham gia quản trị dự án, không cần sự cho phép, mọi người đều bình đẳng, mã là pháp luật. Đây là mầm mống của tư tưởng quản trị DAO, mặc dù các thử nghiệm ban đầu phần lớn thất bại, nhưng qua việc khám phá và thực hành liên tục, hình thức tổ chức này dần được hoàn thiện.

DAO là viết tắt của Decentralized Autonomous Organization, dựa trên ý tưởng cốt lõi của Blockchain, được hình thành tự phát từ một nhóm người đạt được sự đồng thuận với các hành động hợp tác chung, xây dựng chung, quản lý chung và chia sẻ. Nó là sản phẩm của việc giải quyết vấn đề tin cậy giữa con người thông qua Blockchain, đại diện cho sự tiến hóa cách thức hợp tác của nhân loại một cách cách mạng. Bitcoin, với tư cách là giao thức phân tán phi tập trung đầu tiên, được coi là DAO hoàn chỉnh đầu tiên. DAO cần lập trình ban đầu, nhưng một khi quy tắc được thiết lập, nó có thể tự động vận hành và thực hiện chức năng.

DAO lý tưởng nên có mục tiêu và văn hóa tổ chức rõ ràng, một hệ thống quy tắc có thể đạt được sự đồng thuận với người lạ, cũng như cơ chế token khuyến khích sự tham gia của mọi người. Trong trạng thái lý tưởng, quản lý của DAO là mã hóa, lập trình hóa và tự động hóa. Cấu trúc tổ chức phân tán chứ không phải hình tháp, quyền lực phi tập trung, quản lý dựa vào tự quản của cộng đồng chứ không phải bộ máy quan liêu. Mỗi nút hợp tác dựa trên lợi thế của mình, tạo ra hiệu ứng hợp tác mạnh mẽ dưới tác động của cơ chế khuyến khích.

Tuy nhiên, quản trị DAO đối mặt với nhiều thách thức thực tế. Nó không chỉ đơn giản là một hệ thống bỏ phiếu, mà còn liên quan đến bản chất con người phức tạp, hình thức xã hội và cuộc chơi lợi ích. Việc biến tất cả mọi người thành những người quyết định thực sự gần như không thể thực hiện. Thực tế, những người thực sự quan tâm đến sự phát triển của giao thức thường chỉ là một số ít các bên liên quan cốt lõi.

Hiện tại, trong lĩnh vực Blockchain chưa xuất hiện giải pháp quản trị DAO hoàn hảo. Công cụ quản trị do một cộng đồng phát triển cung cấp một không gian quản trị công khai và minh bạch, thông qua chữ ký ví để tải thông tin lên mạng lưới lưu trữ phi tập trung mà không cần phải trả phí giao dịch. Công cụ này được ưa chuộng vì hầu hết các nhà đổi mới đều tập trung trong hệ sinh thái này.

Đối mặt với tầm nhìn phân phối rộng lớn này và sự cách mạng của hình thức tổ chức xã hội mới, chúng ta phải nhìn nhận hệ tư tưởng này với cái nhìn phát triển, để có thể tinh lọc một cách cụ thể hơn và khám phá sâu sắc hơn. Quản trị DAO mặc dù đầy thách thức, nhưng cũng đại diện cho sự tiến bộ lớn trong cách thức hợp tác của nhân loại, xứng đáng để chúng ta tiếp tục quan tâm và suy nghĩ.