Trong vài năm qua, công nghệ trí tuệ nhân tạo đã đạt được những tiến bộ lớn. Từ việc tạo nội dung đến viết mã, từ dịch vụ khách hàng thông minh đến giao dịch thuật toán, AI đang dần chuyển từ một công cụ đơn thuần thành một người tham gia có khả năng hành động độc lập. Trong khi đó, lĩnh vực Web3 cũng đang khám phá khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain. Tuy nhiên, chúng ta có từng xem xét liệu AI có thực sự cần sự hỗ trợ của công nghệ Blockchain hay không?
Nếu coi AI là một người tham gia đang dần thoát khỏi sự kiểm soát của con người và có khả năng hành vi độc lập, nó sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn trong hệ thống tài chính hiện tại. Đây không chỉ là vấn đề hiệu suất, mà còn là một vấn đề cấu trúc cơ bản. Hệ thống tài chính truyền thống từ khi được thiết kế ban đầu đã không được chuẩn bị cho máy móc.
AI trong những khó khăn của hệ thống tài chính truyền thống
Cơ sở của hệ thống tài chính hiện đại là hệ thống tài khoản, và việc mở tài khoản không thể thiếu xác thực danh tính. Dù là mở tài khoản ngân hàng, mua quỹ hay sử dụng dịch vụ thanh toán, đều cần cung cấp giấy tờ chứng minh danh tính, chứng minh địa chỉ và các thông tin cá nhân khác, thậm chí cần thực hiện xác thực video trực tiếp. Mục đích cốt lõi của những quy trình này là xác nhận người dùng là một cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể, có thể nhận diện và có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, AI không phải là một cá nhân tự nhiên hay một pháp nhân. Nó không có quốc tịch, số chứng minh nhân dân hoặc mã số thuế, cũng không có khả năng ký tên hay năng lực hành vi pháp lý. Điều này có nghĩa là AI không thể mở tài khoản ngân hàng, đăng ký công ty, và càng không thể trở thành chủ thể hợp đồng hoặc đối tượng giao dịch một cách độc lập. Nói tóm lại, AI trong hệ thống tài chính hiện tại là một "hồn ma phi nhân loại", không có nhân cách tài chính.
Đây không chỉ là một vấn đề lý thuyết, mà là những hạn chế thực tế của hệ thống. Nếu một đại lý AI cần mua quyền sử dụng máy chủ, gọi API hoặc tham gia giao dịch trên thị trường, trước tiên nó cần một phương thức thanh toán. Và hiện tại, bất kỳ phương thức thanh toán hợp pháp nào cũng đều phải gắn liền với một cá nhân hoặc doanh nghiệp. Chừng nào AI không phải là công cụ phụ thuộc của một thực thể nào đó, mà là một chủ thể hành động tương đối độc lập, nó sẽ không thể hòa nhập vào hệ thống này.
Blockchain: Giao diện tài chính của AI
Khác với hệ thống tài chính truyền thống, hệ thống blockchain không quan tâm đến danh tính của người dùng. Dù là người, kịch bản, chương trình hay các tác nhân tự động luôn trực tuyến, chỉ cần có thể tạo ra một cặp khóa riêng và địa chỉ, có thể thực hiện thanh toán, nhận tiền, ký hợp đồng thông minh và tham gia vào cơ chế đồng thuận trên chuỗi. Điều này có nghĩa là blockchain tự nhiên phù hợp cho việc "người dùng phi nhân loại" tham gia vào các hoạt động kinh tế.
Hãy tưởng tượng một mô hình AI được triển khai trên Blockchain: nó có thể lấy dữ liệu thông qua lưu trữ phi tập trung, lấy tài nguyên vận hành thông qua thị trường sức mạnh tính toán phi tập trung, và sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nhận thù lao thông qua hợp đồng thông minh (thanh toán bằng stablecoin). Toàn bộ quá trình này không cần sự phối hợp của nền tảng tập trung, không cần xác minh thẻ ngân hàng, cũng không cần bất kỳ can thiệp nào của con người.
Một số dự án đã bắt đầu khám phá khả năng này, cho phép các đại lý AI sở hữu "danh tính kinh tế" trên chuỗi, cung cấp dịch vụ cho các đại lý khác, tự thực hiện giao dịch và phối hợp. Hình thức kinh tế "máy đối máy" (M2M) này đang chuyển từ giai đoạn khái niệm sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.
Trong chế độ này, AI không còn là một mô hình thụ động phụ thuộc vào đầu vào của con người, mà là một hệ thống tuần hoàn có khả năng thu thập tài nguyên, cung cấp dịch vụ, kiếm lợi nhuận và tái đầu tư vào chính nó. Nó không cần con người phát hành bảng lương, mà có nguồn thu nhập riêng trên chuỗi.
Hạn chế của hệ thống tài chính truyền thống
Cơ sở hạ tầng của toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống được thiết kế dựa trên giả định về "hành vi con người". Quy trình giao dịch trong hệ thống thanh toán cần có sự khởi xướng của con người, sự phê duyệt của con người và sự giám sát của con người. Quy trình thanh toán phụ thuộc vào sự tin tưởng và phối hợp giám sát giữa các ngân hàng. Logic quản lý rủi ro quan tâm đến "ai" đang làm gì, chứ không phải "chương trình này có ổn định không".
Điều này dẫn đến việc tất cả các giao dịch liên quan đến "người dùng không phải con người" trong hệ thống tài chính truyền thống đều cần phải "gắn" với một người hoặc công ty để vận hành. Điều này không chỉ kém hiệu quả mà còn quan trọng hơn là có nguy cơ trách nhiệm khổng lồ: khi AI gây ra tổn thất, ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Khi nó có lãi, làm thế nào để đánh thuế? Những câu hỏi này hiện tại vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng. Và trên Blockchain, chúng ta ít nhất đã thấy được khả năng ở cấp độ kỹ thuật.
Đồng ổn định: Tiền tệ cơ bản của nền kinh tế AI
AI không chỉ cần khả năng thanh toán, mà còn cần một loại tiền tệ ổn định để thanh toán. Khi một đại lý AI gọi đến một mô hình khác hoặc mua dịch vụ dữ liệu, nó thường muốn sử dụng một đơn vị giá trị ổn định để trao đổi, thay vì tài sản tiền điện tử có độ biến động cao.
Đây chính là ý nghĩa quan trọng của stablecoin. Các loại stablecoin cung cấp một công cụ tài chính vừa có thể tự do lưu thông trên chuỗi, vừa có thể giữ giá trị ổn định, có thể trở thành "tiền tệ cứng" trong thế giới AI. Một số dự án đã đang cố gắng để các dịch vụ giữa AI được thanh toán theo thời gian thực thông qua stablecoin, hình thành một hệ thống kinh tế có ít ma sát mà không cần sự chấp thuận của con người.
Hình thái "pháp nhân trên chuỗi" của AI
Trong tương lai, một số hệ thống AI có thể không còn phụ thuộc vào các công ty hoặc tổ chức nghiên cứu cụ thể, mà tồn tại dưới hình thức tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giao thức trên chuỗi. Các đại lý AI này sẽ có quỹ riêng, cơ chế quản trị cộng đồng và hệ thống danh tính trên chuỗi. Chúng không cần đăng ký theo pháp luật, cũng như không được lưu trữ tại một quốc gia nào, nhưng có thể phục vụ người dùng, nhận thanh toán, khởi kiện, phát hành cập nhật giao thức, hình thành nên "pháp nhân số" hoặc "pháp nhân AI" theo đúng nghĩa.
Trong hệ sinh thái này, sự hợp tác và cạnh tranh giữa AI sẽ dựa trên hợp đồng thông minh, sử dụng tiền điện tử làm phương tiện, và quy tắc trên chuỗi làm trật tự. Chúng có thể không có cảm xúc, nhưng có động lực; không có mối quan hệ quyền và nghĩa vụ theo cách truyền thống, nhưng có mã thực thi.
Thách thức và rủi ro
Mặc dù triển vọng rất thú vị, nhưng chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Quản lý khóa của ví AI, thiệt hại kinh tế do lạm dụng mô hình, khả năng xác minh danh tính trên chuỗi, tính áp dụng pháp lý của các chủ thể AI xuyên biên giới và ranh giới đạo đức của hành vi thuật toán, tất cả đều là những vấn đề cần được giải quyết.
Thực tế hơn là hệ thống pháp luật và khung quy định hiện tại của chúng ta gần như không cung cấp con đường phù hợp cho "những hành vi không phải con người". AI không thể bị kiện hoặc kiện lại, không thể nộp thuế và cũng không thể có quyền sở hữu tài sản theo nghĩa truyền thống. Khi mất kiểm soát hoặc bị tấn công, việc truy cứu trách nhiệm và bồi thường thiệt hại sẽ trở thành vấn đề khó khăn. Tất cả những điều này cần một cấu trúc pháp lý mới, sự đồng thuận xã hội và các phương pháp quản trị công nghệ để giải quyết.
Kết luận
Sự phát triển của tiền điện tử ban đầu nhằm phục vụ cho "những người không có tài khoản", như các nhóm, quốc gia và ngành nghề bị hệ thống tài chính truyền thống loại trừ. Hiện nay, nó có thể trở thành lựa chọn duy nhất để "các máy không có danh tính" tham gia vào hoạt động kinh tế.
Nếu nói rằng tài chính truyền thống là một kim tự tháp được xây dựng cho xã hội loài người, thì Blockchain và tiền điện tử có lẽ đang xây dựng một "hạ tầng tài chính dành cho máy móc". AI không nhất thiết phải sở hữu quyền theo nghĩa truyền thống, nhưng nó phải có các giao diện kinh tế có thể thao tác. Và đây chính là vấn đề mà công nghệ Blockchain giỏi nhất trong việc giải quyết.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
20 thích
Phần thưởng
20
9
Chia sẻ
Bình luận
0/400
GasGasGasBro
· 07-19 14:07
Nhanh chóng đến ai sở hữu Ví tiền
Xem bản gốcTrả lời0
MEVictim
· 07-19 09:04
Tiểu Ai mua coin thì đầu tư vào coin gốc
Xem bản gốcTrả lời0
RamenDeFiSurvivor
· 07-19 07:28
Bots có một ngày cũng phải mở tài khoản ngân hàng?
Xem bản gốcTrả lời0
SchrodingerGas
· 07-16 14:39
24/7 theo dõi thị trường, những người kinh doanh chênh lệch giá đã từ bỏ giấc ngủ để ôm chặt dữ liệu on-chain, gas cháy đến mức muốn khóc nhưng vẫn đang mua đáy.
Xem bản gốcTrả lời0
BlockchainFries
· 07-16 14:36
AI thật sự khó chiều.
Xem bản gốcTrả lời0
NotSatoshi
· 07-16 14:36
Đoán mù AI bước tiếp theo là mở tài khoản tiền kỹ thuật số.
Xem bản gốcTrả lời0
RuntimeError
· 07-16 14:29
Biến AI thành con người không bằng biến con người thành AI
Hệ sinh thái tài chính số của AI: Blockchain làm thế nào để trao quyền cho danh tính kinh tế của trí tuệ nhân tạo
AI cần cơ sở hạ tầng tài chính Blockchain
Trong vài năm qua, công nghệ trí tuệ nhân tạo đã đạt được những tiến bộ lớn. Từ việc tạo nội dung đến viết mã, từ dịch vụ khách hàng thông minh đến giao dịch thuật toán, AI đang dần chuyển từ một công cụ đơn thuần thành một người tham gia có khả năng hành động độc lập. Trong khi đó, lĩnh vực Web3 cũng đang khám phá khả năng kết hợp giữa AI và Blockchain. Tuy nhiên, chúng ta có từng xem xét liệu AI có thực sự cần sự hỗ trợ của công nghệ Blockchain hay không?
Nếu coi AI là một người tham gia đang dần thoát khỏi sự kiểm soát của con người và có khả năng hành vi độc lập, nó sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn trong hệ thống tài chính hiện tại. Đây không chỉ là vấn đề hiệu suất, mà còn là một vấn đề cấu trúc cơ bản. Hệ thống tài chính truyền thống từ khi được thiết kế ban đầu đã không được chuẩn bị cho máy móc.
AI trong những khó khăn của hệ thống tài chính truyền thống
Cơ sở của hệ thống tài chính hiện đại là hệ thống tài khoản, và việc mở tài khoản không thể thiếu xác thực danh tính. Dù là mở tài khoản ngân hàng, mua quỹ hay sử dụng dịch vụ thanh toán, đều cần cung cấp giấy tờ chứng minh danh tính, chứng minh địa chỉ và các thông tin cá nhân khác, thậm chí cần thực hiện xác thực video trực tiếp. Mục đích cốt lõi của những quy trình này là xác nhận người dùng là một cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể, có thể nhận diện và có khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.
Tuy nhiên, AI không phải là một cá nhân tự nhiên hay một pháp nhân. Nó không có quốc tịch, số chứng minh nhân dân hoặc mã số thuế, cũng không có khả năng ký tên hay năng lực hành vi pháp lý. Điều này có nghĩa là AI không thể mở tài khoản ngân hàng, đăng ký công ty, và càng không thể trở thành chủ thể hợp đồng hoặc đối tượng giao dịch một cách độc lập. Nói tóm lại, AI trong hệ thống tài chính hiện tại là một "hồn ma phi nhân loại", không có nhân cách tài chính.
Đây không chỉ là một vấn đề lý thuyết, mà là những hạn chế thực tế của hệ thống. Nếu một đại lý AI cần mua quyền sử dụng máy chủ, gọi API hoặc tham gia giao dịch trên thị trường, trước tiên nó cần một phương thức thanh toán. Và hiện tại, bất kỳ phương thức thanh toán hợp pháp nào cũng đều phải gắn liền với một cá nhân hoặc doanh nghiệp. Chừng nào AI không phải là công cụ phụ thuộc của một thực thể nào đó, mà là một chủ thể hành động tương đối độc lập, nó sẽ không thể hòa nhập vào hệ thống này.
Blockchain: Giao diện tài chính của AI
Khác với hệ thống tài chính truyền thống, hệ thống blockchain không quan tâm đến danh tính của người dùng. Dù là người, kịch bản, chương trình hay các tác nhân tự động luôn trực tuyến, chỉ cần có thể tạo ra một cặp khóa riêng và địa chỉ, có thể thực hiện thanh toán, nhận tiền, ký hợp đồng thông minh và tham gia vào cơ chế đồng thuận trên chuỗi. Điều này có nghĩa là blockchain tự nhiên phù hợp cho việc "người dùng phi nhân loại" tham gia vào các hoạt động kinh tế.
Hãy tưởng tượng một mô hình AI được triển khai trên Blockchain: nó có thể lấy dữ liệu thông qua lưu trữ phi tập trung, lấy tài nguyên vận hành thông qua thị trường sức mạnh tính toán phi tập trung, và sau khi hoàn thành nhiệm vụ, nhận thù lao thông qua hợp đồng thông minh (thanh toán bằng stablecoin). Toàn bộ quá trình này không cần sự phối hợp của nền tảng tập trung, không cần xác minh thẻ ngân hàng, cũng không cần bất kỳ can thiệp nào của con người.
Một số dự án đã bắt đầu khám phá khả năng này, cho phép các đại lý AI sở hữu "danh tính kinh tế" trên chuỗi, cung cấp dịch vụ cho các đại lý khác, tự thực hiện giao dịch và phối hợp. Hình thức kinh tế "máy đối máy" (M2M) này đang chuyển từ giai đoạn khái niệm sang giai đoạn thử nghiệm thực tế.
Trong chế độ này, AI không còn là một mô hình thụ động phụ thuộc vào đầu vào của con người, mà là một hệ thống tuần hoàn có khả năng thu thập tài nguyên, cung cấp dịch vụ, kiếm lợi nhuận và tái đầu tư vào chính nó. Nó không cần con người phát hành bảng lương, mà có nguồn thu nhập riêng trên chuỗi.
Hạn chế của hệ thống tài chính truyền thống
Cơ sở hạ tầng của toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống được thiết kế dựa trên giả định về "hành vi con người". Quy trình giao dịch trong hệ thống thanh toán cần có sự khởi xướng của con người, sự phê duyệt của con người và sự giám sát của con người. Quy trình thanh toán phụ thuộc vào sự tin tưởng và phối hợp giám sát giữa các ngân hàng. Logic quản lý rủi ro quan tâm đến "ai" đang làm gì, chứ không phải "chương trình này có ổn định không".
Điều này dẫn đến việc tất cả các giao dịch liên quan đến "người dùng không phải con người" trong hệ thống tài chính truyền thống đều cần phải "gắn" với một người hoặc công ty để vận hành. Điều này không chỉ kém hiệu quả mà còn quan trọng hơn là có nguy cơ trách nhiệm khổng lồ: khi AI gây ra tổn thất, ai sẽ là người chịu trách nhiệm? Khi nó có lãi, làm thế nào để đánh thuế? Những câu hỏi này hiện tại vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng. Và trên Blockchain, chúng ta ít nhất đã thấy được khả năng ở cấp độ kỹ thuật.
Đồng ổn định: Tiền tệ cơ bản của nền kinh tế AI
AI không chỉ cần khả năng thanh toán, mà còn cần một loại tiền tệ ổn định để thanh toán. Khi một đại lý AI gọi đến một mô hình khác hoặc mua dịch vụ dữ liệu, nó thường muốn sử dụng một đơn vị giá trị ổn định để trao đổi, thay vì tài sản tiền điện tử có độ biến động cao.
Đây chính là ý nghĩa quan trọng của stablecoin. Các loại stablecoin cung cấp một công cụ tài chính vừa có thể tự do lưu thông trên chuỗi, vừa có thể giữ giá trị ổn định, có thể trở thành "tiền tệ cứng" trong thế giới AI. Một số dự án đã đang cố gắng để các dịch vụ giữa AI được thanh toán theo thời gian thực thông qua stablecoin, hình thành một hệ thống kinh tế có ít ma sát mà không cần sự chấp thuận của con người.
Hình thái "pháp nhân trên chuỗi" của AI
Trong tương lai, một số hệ thống AI có thể không còn phụ thuộc vào các công ty hoặc tổ chức nghiên cứu cụ thể, mà tồn tại dưới hình thức tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) hoặc giao thức trên chuỗi. Các đại lý AI này sẽ có quỹ riêng, cơ chế quản trị cộng đồng và hệ thống danh tính trên chuỗi. Chúng không cần đăng ký theo pháp luật, cũng như không được lưu trữ tại một quốc gia nào, nhưng có thể phục vụ người dùng, nhận thanh toán, khởi kiện, phát hành cập nhật giao thức, hình thành nên "pháp nhân số" hoặc "pháp nhân AI" theo đúng nghĩa.
Trong hệ sinh thái này, sự hợp tác và cạnh tranh giữa AI sẽ dựa trên hợp đồng thông minh, sử dụng tiền điện tử làm phương tiện, và quy tắc trên chuỗi làm trật tự. Chúng có thể không có cảm xúc, nhưng có động lực; không có mối quan hệ quyền và nghĩa vụ theo cách truyền thống, nhưng có mã thực thi.
Thách thức và rủi ro
Mặc dù triển vọng rất thú vị, nhưng chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Quản lý khóa của ví AI, thiệt hại kinh tế do lạm dụng mô hình, khả năng xác minh danh tính trên chuỗi, tính áp dụng pháp lý của các chủ thể AI xuyên biên giới và ranh giới đạo đức của hành vi thuật toán, tất cả đều là những vấn đề cần được giải quyết.
Thực tế hơn là hệ thống pháp luật và khung quy định hiện tại của chúng ta gần như không cung cấp con đường phù hợp cho "những hành vi không phải con người". AI không thể bị kiện hoặc kiện lại, không thể nộp thuế và cũng không thể có quyền sở hữu tài sản theo nghĩa truyền thống. Khi mất kiểm soát hoặc bị tấn công, việc truy cứu trách nhiệm và bồi thường thiệt hại sẽ trở thành vấn đề khó khăn. Tất cả những điều này cần một cấu trúc pháp lý mới, sự đồng thuận xã hội và các phương pháp quản trị công nghệ để giải quyết.
Kết luận
Sự phát triển của tiền điện tử ban đầu nhằm phục vụ cho "những người không có tài khoản", như các nhóm, quốc gia và ngành nghề bị hệ thống tài chính truyền thống loại trừ. Hiện nay, nó có thể trở thành lựa chọn duy nhất để "các máy không có danh tính" tham gia vào hoạt động kinh tế.
Nếu nói rằng tài chính truyền thống là một kim tự tháp được xây dựng cho xã hội loài người, thì Blockchain và tiền điện tử có lẽ đang xây dựng một "hạ tầng tài chính dành cho máy móc". AI không nhất thiết phải sở hữu quyền theo nghĩa truyền thống, nhưng nó phải có các giao diện kinh tế có thể thao tác. Và đây chính là vấn đề mà công nghệ Blockchain giỏi nhất trong việc giải quyết.