Báo cáo đặc biệt về thị trường tiền điện tử Hàn Quốc: Châu lục số dưới Kimchi Premium

Dưới tác động của việc nới lỏng chính sách, vốn hoạt động và sự tham gia của toàn dân, Hàn Quốc đang nhanh chóng nổi lên như một cực tăng trưởng quan trọng của thị trường tiền điện tử toàn cầu. So với việc quản lý ngày càng nghiêm ngặt ở Singapore, sự phát triển chậm lại ở Hồng Kông và Nhật Bản, Hàn Quốc thể hiện sức mạnh thực thi chính sách và động lực thị trường tốt hơn.

1. Giới thiệu

Khi mức độ nóng bỏng của thị trường tiền điện tử toàn cầu có xu hướng ổn định, Hàn Quốc lại tiếp tục diễn ra một "phồn vinh thay thế" với hoạt động giao dịch sôi nổi và sự gia tăng nhiệt huyết.

Theo báo cáo thanh toán hàng năm do Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc công bố vào ngày 21 tháng 4, tính đến cuối năm 2024, tổng giá trị thị trường Hàn Quốc sẽ vượt qua 1 triệu tỷ won (khoảng 748 tỷ USD), năm sàn giao dịch nội địa lớn nhất quản lý tổng tài sản lên đến 73 tỷ USD; khối lượng giao dịch trung bình hàng ngày vào tháng 12 đã tăng vọt từ 2,38 tỷ USD vào tháng 10 lên 10,7 tỷ USD, chỉ trong hai tháng đã vượt qua hai sàn giao dịch chứng khoán lớn của Hàn Quốc. Doanh thu hàng năm của thị trường tiền điện tử Hàn Quốc dự kiến sẽ tăng từ 264,3 triệu USD vào năm 2024 lên 635,4 triệu USD vào năm 2030, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm trung bình là 16,1%. Tính đến tháng 4 năm 2025, đã xác nhận có 25 triệu người mở tài khoản tại các sàn giao dịch tài sản ảo, đầu tư vào mã hóa. Khoảng một nửa trong số 51 triệu dân Hàn Quốc đã đầu tư vào thị trường tiền điện tử. Điều đáng chú ý hơn là hiện tượng "Kimchi Premium" độc đáo của thị trường tiền điện tử Hàn Quốc, chỉ việc giá tiền điện tử (như Bitcoin, Ethereum, v.v.) trên các sàn giao dịch Hàn Quốc cao hơn đáng kể so với các sàn giao dịch chính khác trên toàn cầu. Vào tháng 3 năm 2024, mức chênh lệch này đạt 8,5%, vào tháng 11 có lúc đã lên đến 10%, vượt xa mức trung bình toàn cầu, phản ánh sự nhiệt tình rất cao của các nhà đầu tư nội địa và nhu cầu chênh lệch giá dưới sự kiểm soát vốn.

Dòng tiền khổng lồ, cơ sở người dùng rộng rãi, và hiệu ứng chênh lệch giá thị trường độc đáo đã cùng nhau tạo nên sự sôi động cao độ và sức hấp dẫn phi thường của thị trường tiền điện tử Hàn Quốc, như một "vùng đất vàng" của kỷ nguyên số trong bức tranh tiền điện tử toàn cầu. Tại sao thị trường tiền điện tử Hàn Quốc lại bùng nổ mạnh mẽ như vậy? Chúng ta sẽ phân tích logic sâu xa đứng sau mảnh đất số này từ ba chiều: các yếu tố thúc đẩy, bức tranh hiện trạng và cơ hội tương lai: Cấu trúc chính trị và kinh tế đã thúc đẩy nhu cầu phòng ngừa rủi ro và đầu cơ mạnh mẽ như thế nào? Hệ sinh thái địa phương đã từ "Kimchi Premium" trở thành giao dịch hàng ngày lên tới hàng trăm triệu đô la, tạo ra sự sôi động giao dịch hàng đầu thế giới ra sao? Hướng về tương lai, có những lĩnh vực và đổi mới nào sẽ thúc đẩy thị trường Hàn Quốc tiếp tục dẫn đầu? Tiếp theo, hãy cùng nhau thảo luận sâu về sự thịnh vượng hiện tượng này.

2. Phân tích nguyên nhân thị trường tiền điện tử Hàn Quốc sôi động

2.1 lý do kinh tế

• Kênh đầu tư bị hạn chế

Các kênh đầu tư truyền thống trong nước Hàn Quốc tương đối hạn chế, trong khuôn khổ lý thuyết lựa chọn của người tiêu dùng, khi đối mặt với việc phân bổ nguồn lực hạn chế, cá nhân sẽ cân nhắc hiệu quả giữa các loại tài sản khác nhau để tối đa hóa lợi nhuận dự kiến.

Khi các tài sản đầu tư truyền thống như bất động sản và cổ phiếu phải đối mặt với những hạn chế thực tế như giá cao, lợi suất giảm, thanh khoản kém và rào cản gia nhập cao, nhà đầu tư tự nhiên có xu hướng tìm kiếm các tài sản thay thế có tác dụng biên cao hơn.

Tại Hàn Quốc, các kênh đầu tư truyền thống đang đối mặt với những khó khăn cấu trúc. Ví dụ như bất động sản và cổ phiếu:

Bất động sản:

Tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc năm 2023 chỉ đạt 1,4%, mặc dù năm 2024 sẽ phục hồi lên 2%, nhưng niềm tin tiêu dùng và đầu tư vẫn còn yếu.

Trong bối cảnh này, giá nhà vẫn ở mức cao, thể hiện những mâu thuẫn cấu trúc. Kể từ năm 2010, khu vực thủ đô đã tăng 47,1%, trong khi năm thành phố lớn tăng 76,5%. Năm 2024, khối lượng giao dịch ở khu vực thủ đô giảm 7,5% so với cùng kỳ năm trước, trong khi thành phố Seoul đã liên tiếp giảm trong ba tháng từ tháng 8 đến tháng 10 (20,1%, 34,9%, 19,2%).

Đối mặt với tình hình "ba cao một thấp" gồm giá nhà cao, tỷ lệ vay cao, lãi suất cao và khối lượng giao dịch thấp, bất động sản truyền thống không còn có tính chất đầu tư thích ứng rộng rãi. Sự nhiệt tình tham gia thị trường rõ ràng đã giảm sút. Người trẻ và những người có thu nhập trung bình thấp bị hạn chế trong việc mua nhà, dẫn đến việc họ chuyển sang các kênh đầu tư mới nổi như tài sản mã hóa với sự biến động cao và kỳ vọng lợi nhuận cao.

Cổ phiếu

Trong lĩnh vực thị trường chứng khoán, KOSPI (Chỉ số giá cổ phiếu tổng hợp Hàn Quốc) năm 2024 giảm 8.03%, thấp hơn nhiều so với chỉ số Shanghai Composite +12.68% và Nikkei 225 +17.06% trong cùng thời gian. Trong khi đó, S&P 500 tăng lên, khiến khoảng cách lợi nhuận giữa hai thị trường và thị trường Hàn Quốc đạt 32.3%, là mức cao nhất kể từ năm 2000. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán toàn cầu phục hồi, thị trường Hàn Quốc đang cho thấy tình trạng "giảm giá cô lập (고립된 약세)". Niềm tin của nhà đầu tư bị suy giảm đáng kể.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán truyền thống của Hàn Quốc tiếp tục hoạt động kém, kỳ vọng lợi nhuận yếu, một số nhà đầu tư Hàn Quốc đã bắt đầu chuyển sự chú ý của họ sang lĩnh vực tài sản mã hóa có biến động cao hơn và tiềm năng lợi nhuận lớn hơn.

• Lãi suất thấp và môi trường tiền tệ nới lỏng

Chính sách tiền tệ nới lỏng lâu dài và môi trường lãi suất thấp đã thúc đẩy các nhà đầu tư Hàn Quốc chuyển hướng nhanh chóng sang tài sản có lợi suất cao. Kể từ đại dịch, lãi suất chuẩn của Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc duy trì lâu dài ở mức 3.5%, rõ ràng thấp hơn mức lãi suất trên 5% của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, dẫn đến sự hấp dẫn của tiết kiệm giảm sút, lợi suất thực tế khó chống chọi với áp lực lạm phát.

Trong bối cảnh này, nhu cầu về các tài sản có độ biến động cao và lợi nhuận cao tăng lên. Mã hóa vì tiềm năng sinh lợi mạnh mẽ, rào cản thấp và tính thanh khoản cao, đã trở thành lựa chọn ưu tiên của các nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro, đặc biệt là nhóm người trẻ. Tổng thể, chính sách lãi suất thấp trong khi làm suy yếu sự hấp dẫn của các công cụ tài chính truyền thống, đã thúc đẩy thêm dòng vốn chuyển hướng sang tài sản mã hóa.

• Dự báo giảm giá đồng won Hàn Quốc

Trong những năm gần đây, đồng won Hàn Quốc tiếp tục mất giá, vào tháng 4 năm 2025, tỷ giá hối đoái với đô la Mỹ đã một lần giảm xuống 1473,75 won, là mức thấp nhất kể từ năm 2009. Sự mất giá của đồng won kết hợp với giá dầu cao và chi phí chuỗi cung ứng tăng lên, đã làm gia tăng áp lực lạm phát trong nước. Dữ liệu cho thấy, vào tháng 3 năm 2025, CPI của Hàn Quốc đã tăng 2,1% so với cùng kỳ năm trước, giá kim chi và cà phê lần lượt tăng 15,3% và 8,3%, sức mua thực tế của người dân bị tổn hại, phục hồi kinh tế gặp khó khăn.

Mã hóa tiền tệ trở thành một con đường mới cho các nhà đầu tư để phòng ngừa sự mất giá của đồng nội tệ và theo đuổi việc bảo toàn tài sản, với đặc điểm là tài sản được định giá bằng đô la Mỹ, lưu thông toàn cầu và phi tập trung.

2.2 Nguyên nhân tâm lý xã hội

Theo lý thuyết "Hạnh phúc = Hữu ích / Mong muốn" do nhà kinh tế học Samuelson đưa ra, khi mong muốn tăng nhanh mà việc đạt được hữu ích bị hạn chế, cảm giác hạnh phúc của cá nhân sẽ giảm đáng kể.

• Sự cố định xã hội lâu dài, áp lực cạnh tranh cao và biến động kinh tế đã thúc đẩy sự lo âu về tài sản của giới trẻ gia tăng, khiến "tiền bạc" trở thành mục tiêu chính trong cuộc sống. Dữ liệu từ Ngân hàng Hàn Quốc năm 2024 cho thấy, 72,4% người được phỏng vấn cho rằng "tình trạng kinh tế" là yếu tố quyết định chính cho hạnh phúc. Đồng thời, báo cáo của Cục Thống kê Hàn Quốc đầu năm 2025 chỉ ra rằng, 69,1% người trong độ tuổi 20-39 đã liệt kê "tự do tài chính" là mục tiêu hàng đầu trong cuộc sống.
• Trong bối cảnh tâm lý xã hội như vậy, các khẩu hiệu như "돈이 최고야（tiền mới là quan trọng nhất）" "현실이 개차반이야（thực tế thật tệ）" trở nên phổ biến.
• Trong bối cảnh những con đường truyền thống như việc làm, tiết kiệm và lợi nhuận từ thị trường chứng khoán không thể đáp ứng được khát vọng về sự giàu có, giới trẻ trong lĩnh vực mã hóa theo đuổi các lựa chọn đầu tư hiệu quả, vượt qua giới hạn tầng lớp, được kỳ vọng là con đường tiềm năng để đạt được hạnh phúc và thay đổi số phận.

Trong khi đó, xung quanh mục tiêu "tự do tài chính", quan niệm tiêu dùng của nhóm thanh niên Hàn Quốc cũng đang xảy ra những thay đổi sâu sắc, ảnh hưởng thêm đến sở thích đầu tư của họ.

Theo các phương tiện truyền thông như "Kinh tế châu Á", giới trẻ Hàn Quốc đang thể hiện hai kiểu tâm lý tiêu dùng điển hình phân hóa:

• Một là nhóm "YOLO (You Only Live Once)", nhấn mạnh việc tận hưởng cuộc sống ngay lập tức và sở thích chấp nhận rủi ro cao;
• Thứ hai là nhóm "YONO (You Only Need One)", có xu hướng tiêu dùng hợp lý, chú trọng đến việc tích lũy tài sản.

Trong số những người thuộc thế hệ YOLO, đối mặt với áp lực thực tế và lo lắng về tầng lớp, nhiều bạn trẻ có xu hướng coi thị trường tiền điện tử là "cơ hội làm giàu nhanh chóng" vượt qua thị trường chứng khoán, nhằm phá vỡ con đường tài sản truyền thống và đạt được sự thăng tiến trong tầng lớp. Trong khi đó, thế hệ YONO vì lý do bảo toàn tài sản và phòng ngừa sự không chắc chắn của nền kinh tế, dần chuyển hướng sang tăng cường tiết kiệm và đầu tư. Theo khảo sát xu hướng tiêu dùng của thế hệ Z năm 2024, khoảng 71,7% bạn trẻ được khảo sát cho biết họ sẽ ưu tiên thực hiện tiết kiệm và phân bổ tài sản. Tài sản mã hóa trở thành lựa chọn đầu tư mới nhờ vào lợi nhuận cao.

Mặc dù thái độ tiêu dùng khác nhau, nhưng cả hai đều có động cơ đầu tư tương đồng vào tài sản sinh lợi cao, mã hóa tiền điện tử chính là điều đáp ứng tâm lý chung của họ trong việc theo đuổi lợi nhuận và tăng trưởng tài sản.

2.3 Tại sao Hàn Quốc lại thịnh vượng như vậy, mà không phải là Nhật Bản

2.3.1 Khía cạnh kinh tế: Won Hàn Quốc tương đối yếu, cần phải có lộ trình thay thế hơn.

• Yên Nhật: Bởi vì lãi suất cực thấp và dự trữ ngoại hối khổng lồ, yên Nhật được quốc tế coi là đồng tiền trú ẩn an toàn. Ngay cả khi tỷ giá yên Nhật có sự biến động, lợi thế tài chính của nó vẫn không thay đổi, thị trường thường có xu hướng giữ tài sản yên Nhật để phòng ngừa rủi ro giảm giá từ các thị trường khác khi đối mặt với rủi ro địa chính trị hoặc biến động tài chính.
• Won Hàn Quốc: quy mô thị trường nhỏ, tính thanh khoản yếu, dao động theo cảm xúc rủi ro toàn cầu. Hơn nữa, vị trí dự trữ ngoại hối còn yếu, có một số kiểm soát vốn, khó có thể đảm nhận vị trí giống như yên Nhật.

Do đó, so với các nhà đầu tư Nhật Bản, các nhà đầu tư Hàn Quốc thiếu sự tin tưởng và cảm giác an toàn lâu dài đối với tài sản bằng nội tệ, họ có xu hướng tìm kiếm các tài sản không được định giá bằng nội tệ và có thể lưu thông toàn cầu, mã hóa thực sự phù hợp với nhu cầu của các nhà đầu tư.

2.3.2 Khía cạnh kinh tế: Lợi nhuận từ đầu tư truyền thống thấp hơn, theo đuổi lợi nhuận cao hơn

• Bất động sản: Đầu tư bất động sản của Hàn Quốc chiếm hơn 50%, cao hơn nhiều so với Nhật Bản là 37%, nhưng tỷ lệ lợi nhuận thực tế tổng thể lại thấp hơn, và có nhiều hạn chế hơn đối với đầu tư bất động sản:

• Thị trường chứng khoán: Trong những năm gần đây, thị trường chứng khoán Hàn Quốc luôn yếu hơn so với Nhật Bản. Nhưng vào năm 2024, điều này trở nên đặc biệt rõ ràng:

2.3.3 Góc độ chính sách: Hàn Quốc có thái độ cởi mở, Nhật Bản bảo thủ hạn chế

2.3.4 Góc độ văn hóa: Hàn Quốc theo đuổi sự giàu có nhanh chóng, Nhật Bản chú trọng vào việc tích lũy ổn định

• Nhật Bản: Càng chú trọng đến "tích tiểu thành đại" "quản lý tài chính an toàn". Câu tục ngữ "一生懸命働いて、少しずつ貯める" (nỗ lực suốt đời, từng chút một tích lũy tài sản), "家宝は寝て待て" (tài sản gia đình nên chờ đợi để tự đến), phản ánh xu hướng tích lũy lâu dài và tăng trưởng ổn định của người Nhật, nhấn mạnh giá trị của sự kiềm chế, tích lũy và kiên nhẫn.
• Hàn Quốc: Nhấn mạnh "thành công nhanh chóng" "bắt kịp xu hướng", trong xã hội lan truyền quan niệm như "빨리빨리 (nhanh nhanh)", mọi người có xu hướng theo đuổi lợi nhuận cao trong ngắn hạn, khao khát làm giàu nhanh chóng thông qua việc đầu tư chứng khoán, tiền mã hóa, bất động sản, v.v.

Sự phát triển của thị trường tiền điện tử Hàn Quốc về bản chất là sự cân nhắc tối ưu của các nhà đầu tư trong các yếu tố kinh tế vĩ mô, tài sản truyền thống, thái độ của chính phủ và văn hóa tư duy. Mặc dù Nhật Bản cũng là một quốc gia phát triển ở Đông Á với nền tảng tương tự, nhưng so với Hàn Quốc, nước này vẫn có phần kém cạnh hơn trong thị trường tiền điện tử toàn cầu.

2.4 Mô hình Hàn Quốc đối với thị trường tiền điện tử toàn cầu

Khi bối cảnh thị trường tiền điện tử ở châu Á đang âm thầm thay đổi, "Con đường trung dung" mà Hàn Quốc thể hiện đang làm nổi bật giá trị chiến lược. So với việc Singapore gần đây siết chặt quy định đối với các dự án nội địa cung cấp dịch vụ ra nước ngoài, cũng như việc Hong Kong và Nhật Bản trong việc phê duyệt và thuế.